Thryssa vitrirostris – Cá cơm mũi cam đặc điểm nhận dạng và những điều cần biết

1. Đặc điểm sinh học

Cá cơm mũi cam (Thryssa vitrirostris) có tên tiếng Anh là Orangemouth Thryssa hoặc Glasshead Anchovy. Đây là một loài cá nhỏ bé nhưng có những đặc điểm độc đáo:

• Hình dáng: Thân cá thon dài, dẹt bên, đầu nhọn. Miệng cá rộng, kéo dài đến tận sau mắt, với hàm trên dài hơn hàm dưới. Điểm đặc trưng nhất là phần mõm (mũi) có màu cam hoặc vàng cam, nổi bật trên nền cơ thể.

• Màu sắc: Cá cơm mũi cam có màu bạc hoặc xám bạc, với phần lưng sẫm màu hơn. Vây trong suốt hoặc hơi ánh vàng. Mõm màu cam hoặc vàng cam là đặc điểm nhận dạng quan trọng nhất.

• Kích thước: Cá trưởng thành thường có chiều dài từ 8-12 cm. Chúng là một trong những loài cá cơm nhỏ nhất.

• Cấu trúc vây: Cá có 15-18 tia vây lưng, 19-22 tia vây hậu môn. Vây ngực nằm ở vị trí tương đối cao trên thân. Đuôi cá chẻ đôi, giúp chúng bơi nhanh và linh hoạt.

2. Môi trường sống

Cá cơm mũi cam phân bố rộng rãi ở khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương, từ Ấn Độ đến Indonesia, Philippines, và Úc. Chúng thường sống ở:

• Môi trường tự nhiên: Các vùng nước ven biển, cửa sông, đầm phá, nơi có độ mặn thay đổi. Chúng thích sống thành đàn lớn và bơi lội gần bề mặt nước.

• Tập tính: Chúng là loài cá di cư theo mùa, thường tập trung ở các vùng nước giàu dinh dưỡng để sinh sản và kiếm ăn.

3. Chế độ ăn uống

Cá cơm mũi cam là loài ăn tạp (omnivorous), nhưng chủ yếu ăn các sinh vật phù du nhỏ bé. Trong tự nhiên, chúng chủ yếu ăn:

• Động vật phù du như copepods, cladocerans, và ấu trùng của các loài động vật biển khác.

• Thực vật phù du như tảo silic và dinoflagellates.

Trong môi trường nuôi nhốt (nếu có), chế độ ăn cần bao gồm:

• Thức ăn sống như artemia, bo bo, hoặc trùng cỏ.

• Thức ăn đông lạnh như cyclops hoặc daphnia.

• Thức ăn viên nghiền nhỏ dành cho cá nhỏ.

Việc cung cấp chế độ ăn giàu protein và vitamin giúp cá phát triển khỏe mạnh và duy trì màu sắc tươi tắn.

4. Cách chăm sóc trong bể cá

Việc nuôi cá cơm mũi cam trong bể cá không phổ biến, nhưng nếu bạn muốn thử sức, hãy lưu ý những điều sau:

• Kích thước bể: Vì cá sống theo đàn, bể nên có dung tích tối thiểu 60 lít để đảm bảo không gian bơi lội cho khoảng 10-15 con cá.

• Chất lượng nước:

  • Nhiệt độ: 22-28°C.

  • pH: 7.0-8.0.

  • Độ cứng (dKH): 5-15.

  • Thực hiện thay nước định kỳ 20-30% mỗi tuần để duy trì nước sạch.

• Trang trí bể: Nên có cây thủy sinh và các vật trang trí mềm mại để cá cảm thấy an toàn. Tuy nhiên, cũng cần để lại không gian mở cho cá bơi lội.

• Tính cách và khả năng tương thích: Cá cơm mũi cam là loài cá hiền lành, có thể nuôi chung với các loài cá nhỏ khác có tính cách ôn hòa như cá Neon, cá Bảy Màu, hoặc cá Tam Giác.

• Sức khỏe: Cá cơm mũi cam có thể bị các bệnh như nấm, ký sinh trùng, hoặc bệnh trắng đuôi. Cần quan sát các dấu hiệu bất thường như bơi lờ đờ, tróc vảy, hoặc bỏ ăn.

5. Sinh sản

Trong tự nhiên, cá cơm mũi cam sinh sản bằng cách đẻ trứng trôi nổi. Con cái thả trứng vào nước, và con đực thụ tinh. Trứng nở thành ấu trùng sau khoảng 24-48 giờ. Việc sinh sản trong bể cá rất khó khăn do yêu cầu về chất lượng nước và thức ăn đặc biệt.

6. Lưu ý khi nuôi

• Tính nhát: Cá cơm mũi cam là loài cá nhút nhát, dễ bị giật mình. Cần tránh gây tiếng động lớn hoặc di chuyển đột ngột gần bể cá.

• Thức ăn nhỏ: Cá có miệng nhỏ, chỉ ăn được các loại thức ăn có kích thước phù hợp. Cần chọn thức ăn có kích thước nhỏ hoặc nghiền nhỏ thức ăn viên trước khi cho cá ăn.

• Chất lượng nước: Cá cơm mũi cam rất nhạy cảm với chất lượng nước. Cần đảm bảo nước trong bể luôn sạch và không có các chất độc hại như amoniac hoặc nitrit.

7. Giá trị và ý nghĩa

Cá cơm mũi cam là một thành phần quan trọng trong chuỗi thức ăn ở các vùng ven biển. Chúng là nguồn thức ăn quan trọng cho nhiều loài cá lớn hơn, chim biển, và động vật biển có vú. Ngoài ra, chúng còn được khai thác để làm mắm và các sản phẩm thực phẩm khác.

8. Kết luận

Cá cơm mũi cam là một loài cá nhỏ bé nhưng có vai trò quan trọng trong hệ sinh thái biển. Mặc dù không phổ biến trong giới cá cảnh, chúng vẫn có thể được nuôi trong bể cá nếu đáp ứng được các yêu cầu về môi trường sống và chế độ ăn uống. Việc tìm hiểu và chăm sóc loài cá này góp phần nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của việc bảo vệ các loài sinh vật biển nhỏ bé.

Hy vọng bài viết này cung cấp thông tin hữu ích cho những ai muốn tìm hiểu về cá cơm mũi cam. Hãy nhớ rằng, việc bảo vệ môi trường sống của chúng là trách nhiệm của tất cả chúng ta!