Nematalosa nasus – Cá trích mũi Bloch đặc điểm nhận dạng và những điều cần biết

1. Đặc điểm sinh học

Cá trích mũi Bloch (Nematalosa nasus) có tên tiếng Anh là Bloch’s Gizzard Shad. Đây là một loài cá nước lợ/ngọt với những đặc điểm nhận dạng sau:

• Hình dáng: Cơ thể cá hình bầu dục, dẹt bên, bụng sắc cạnh. Miệng nhỏ, nằm ở phía dưới mõm. Điểm đặc trưng của loài này là vây lưng có một tia vây kéo dài thành sợi, do đó chúng còn được gọi là cá trích sợi.

• Màu sắc: Cá trích mũi Bloch có màu bạc sáng trên thân, lưng có màu xanh lam nhạt. Vây đuôi và vây lưng có màu vàng nhạt hoặc xám. Không có các đốm hoặc hoa văn đặc biệt trên cơ thể.

• Kích thước: Cá trưởng thành có thể đạt chiều dài tối đa khoảng 20 cm trong môi trường tự nhiên. Tuy nhiên, kích thước phổ biến thường nhỏ hơn, khoảng 12-15 cm.

• Cấu trúc vây: Cá có 17-19 tia vây lưng mềm, 20-22 tia vây hậu môn mềm. Vây ngực nằm thấp trên thân. Đuôi cá chẻ đôi, giúp chúng bơi nhanh trong môi trường nước chảy.

2. Môi trường sống

Cá trích mũi Bloch phân bố rộng rãi ở khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương, từ Ấn Độ đến Úc, bao gồm các vùng biển và cửa sông ở Indonesia, Malaysia, Philippines, Việt Nam và Thái Lan. Chúng thường sống ở:

• Môi trường tự nhiên: Các cửa sông, đầm phá, vùng nước lợ ven biển và đôi khi cả các con sông lớn. Chúng thích nghi tốt với sự thay đổi độ mặn của nước.

• Tập tính: Chúng là loài cá sống theo đàn lớn, thường di cư vào vùng nước ngọt để sinh sản. Cá trích mũi Bloch có khả năng thích nghi cao với môi trường sống khác nhau.

3. Chế độ ăn uống

Cá trích mũi Bloch là loài ăn lọc (filter feeder), chủ yếu ăn các sinh vật phù du và các hạt hữu cơ lơ lửng trong nước. Chúng thường ăn:

• Phù du động vật (zooplankton) như copepod, cladocera.

• Phù du thực vật (phytoplankton) như tảo silic, tảo lục.

• Các mảnh vụn hữu cơ và detritus trong nước.

Trong môi trường nuôi nhốt (nếu có), chế độ ăn có thể bao gồm:

• Thức ăn dạng bột mịn hoặc dạng lỏng chứa protein và các chất dinh dưỡng cần thiết.

• Artemia nauplii hoặc rotifer (ấu trùng nhỏ) để cung cấp protein.

Việc cung cấp thức ăn phù hợp giúp cá trích mũi Bloch phát triển khỏe mạnh và duy trì sức sống.

4. Cách chăm sóc trong môi trường nuôi nhốt (tham khảo)

Việc nuôi cá trích mũi Bloch không phổ biến trong bể cá cảnh, nhưng nếu muốn nuôi, cần lưu ý những yếu tố sau:

• Kích thước bể: Do cá sống theo đàn, cần bể có dung tích tối thiểu 80-100 lít để nuôi một đàn nhỏ khoảng 10-15 con.

• Chất lượng nước:

  • Nhiệt độ: 22-28°C.

  • Độ pH: 7.0-8.5.

  • Độ mặn: Nếu nuôi trong nước lợ, duy trì độ mặn ở mức thấp (khoảng 5-10 ppt).

  • Sử dụng máy lọc nước tốt để giữ nước sạch và giàu oxy.

• Trang trí bể: Không cần trang trí quá nhiều, chỉ cần một vài cây thủy sinh hoặc đá để tạo môi trường tự nhiên.

• Tính cách và khả năng tương thích: Cá trích mũi Bloch là loài hiền lành, có thể nuôi chung với các loài cá nhỏ khác có tính cách tương tự.

• Sức khỏe: Theo dõi các dấu hiệu bất thường như lờ đờ, bỏ ăn hoặc xuất hiện các đốm trắng trên thân. Duy trì chất lượng nước tốt là biện pháp phòng bệnh hiệu quả.

5. Sinh sản

Trong tự nhiên, cá trích mũi Bloch sinh sản bằng cách đẻ trứng tự do. Cá cái thả trứng vào nước, và cá đực thụ tinh. Quá trình sinh sản thường diễn ra vào mùa mưa, khi nước ngọt tràn vào các cửa sông. Việc sinh sản nhân tạo trong môi trường nuôi nhốt rất khó khăn và chưa có nhiều nghiên cứu về vấn đề này.

6. Lưu ý khi nuôi

• Kinh nghiệm: Do ít phổ biến trong bể cá cảnh, cần tìm hiểu kỹ thông tin và tham khảo kinh nghiệm từ những người đã nuôi cá trích mũi Bloch trước đó.

• Nguồn gốc: Ưu tiên mua cá từ các cơ sở uy tín, đảm bảo nguồn gốc rõ ràng và cá khỏe mạnh.

• Thức ăn: Đảm bảo cung cấp đủ thức ăn phù du hoặc thức ăn thay thế phù hợp với chế độ ăn lọc của cá.

7. Ý nghĩa trong đời sống và kinh tế

Cá trích mũi Bloch là một nguồn thực phẩm quan trọng ở nhiều nước Đông Nam Á. Chúng được chế biến thành nhiều món ăn khác nhau như cá trích kho, cá trích chiên, hoặc làm mắm. Ngoài ra, chúng cũng đóng vai trò quan trọng trong chuỗi thức ăn của hệ sinh thái ven biển.

8. Kết luận

Cá trích mũi Bloch là một loài cá thú vị với nhiều đặc điểm sinh học và tập tính độc đáo. Mặc dù không phổ biến trong bể cá cảnh, chúng đóng vai trò quan trọng trong hệ sinh thái tự nhiên và là một nguồn thực phẩm quan trọng. Việc tìm hiểu về loài cá này giúp chúng ta nâng cao nhận thức về sự đa dạng sinh học và tầm quan trọng của việc bảo vệ môi trường sống của chúng.

Hy vọng bài viết này cung cấp thông tin hữu ích cho những ai muốn tìm hiểu về cá trích mũi Bloch. Hãy nhớ rằng, việc bảo vệ môi trường sống của chúng là trách nhiệm của tất cả chúng ta!